مقدمه
ما در این سلسله مقالات سعی بر آن داریم تا با دادن اطلاعات دقیق، شما را با دوره‌ی نوجوانی بیشتر آشنا کرده، شاید بتوانیم در سفر والدگری شما و فرزند نوجوانتان، موثر باشیم. این سری مقالات از کتب معتبر تربیتی استخراج شده و برای حصول نتیجه‌ی مفیدتر، توصیه می‌شود که تمام مطالب خوانده‌شود. مطالب دارای ترتیب و پیوستگی محتوایی است.
لیلا حاجی یوسفی- کارشناس ارشد روانشناسی بالینی- مشاور دبیرستان غیردولتی فرزانگان
اغلب موارد از والدین می‌شنویم که:
« فرزندم بدخلق است، من نمی‌دانم چه اشتباهی مرتکب شده‌ام؟»
یا اینکه « من با همه‌ی فرزندانم برخورد یکسانی دارم ولی نمی‌دانم چرا یکی از آنها ناراضی است و ما را دچار مشکل می‌کند؟»
این دست سوالات در نهایت منجر به این می‌شوند که والدین از خود بپرسند ما چه اشتباهی مرتکب شده‌ایم؟ اما در مقالات قبلی دیدیم که تمام چالش‌های نوجوانی الزاما به علت برخورد والدین نیست و گاهی مربوط به ویژگی‌های دوران بلوغ می‌شود.
عوامل محیطی تاثیری مهم در تغییر و یا تعدیل رفتارها دارند اما متاسفانه برخی از کارشناسان، رفتار پدر و مادر را تنها عامل موثر در رفتار فرزندانشان می‌شمارند. طبیعی است که رفتار والدین بر رفتار کودکان تاثیر دارد اما نمی‌توان والدین را تنها مسئول رفتار فرزندانشان دانست. برخی از نوجوانان می‌توانند زندگی والدین خود را فلج کنند و همانطور که والدین در رشد و سلامت فرزندان خود تاثیر دارند، فرزندان نیز در رفتار و سرنوشت خانواده‌ی خود موثرند.
رفتار فرزندان از تاثیر متقابل محیط ( موقعیت خانوادگی، نحوه‌ی رفتار با آنها) و شخصیت فردی آنها پیروی می‌کند. بنابراین اگر فرزند شما رییس جمهور شود، شما نمی‌توانید بگویی تمام این موفقیت از آن والدین است و اگر او زندگی موفقی نداشته باشد، باز نباید فقط والدین را گناهکار و خطاکار دانست. کودکان با شخصیت‌های متفاوتی به دنیا می‌آیند و والدین تنها تعیین‌کننده‌ی رفتار آنها نیستند. بنابراین والدین باید هنگام برخورد با کودکان خود به یاد داشته باشند که آنها دارای ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی هستند، و والدین با اتخاذ روش درست تربیتی می‌توانند در تغییر این ویژگی‌های شخصیتی و بهبود آنها موثر باشند اما تعیین‌کننده‌ی حتمی نیستند. والدین صرفا موثرند، اما تمام کننده نیستند.
منبع: به تلخیص و تصرف از کتاب کلیدهای رفتار با نوجوانان/ دکتر دن فونتنل/ ترجمه دکتر مسعود حاجی‌زاده/ انتشارات صابرین
